Rola diety (nie tylko) dla zdrowych oczu.
Potocznie mówi się: „jesteś tym co jesz”. Sporo w tym prawdy, zwłaszcza gdy patrzymy z dystansu na zmiany, które zachodzą w ludzkich ciałach w wyniku tego co znajduje się w codziennej diecie. Efektem jest na przykład otyłość czy choroby cywilizacyjne spowodowane sposobem żywienia, w którym zbyt dużo jest cukrów, białka, niezdrowych tłuszczy, żywności przetworzonej i śmieciowego jedzenia.
Oczy, tak jak i każdy inny element ciała do prawidłowej budowy i funkcji wymagają dostarczania odpowiednich składników odżywczych. Te zaś otrzymujemy z tego czym karmimy swoje ciała i co z tego zostanie przyswojone. Niewielka ilość substancji odżywczych, np. witamin wytwarzana jest w organizmie człowieka.
Rola przewodu pokarmowego
Przewód pokarmowy odpowiedzialny jest za trawienie pokarmów, przyswajanie składników odżywczych, utrzymywanie bariery między światem zewnętrznym (pokarm), przyjaznymi bakteriami zamieszkującymi jelita, a naszym organizmem. Odpowiada także za usuwanie produktów przemiany materii i toksyn z organizmu. Coraz częściej mówi się także o roli układu trawiennego w budowaniu odporności. Może więc warto zmienić powiedzenie „Przez żołądek do serca” na „Przez żołądek do zdrowia”? Może też warto skorzystać z porady wyszkolonego dietetyka i przyjrzeć się temu co służy a co szkodzi zdrowiu.
Co zaburza pracę naszego przewodu pokarmowego
To przede wszystkim:
- wszechobecny cukier,
- przeładowana tłuszczami, uboga w składniki odżywcze dieta,
- stres,
- infekcje,
- narażenie na toksyny (głównie konserwanty i pestycydy w pokarmach),
- antybiotyki i niesterydowe leki przeciwzapalne.
Czemu służy badanie dna oka
Oko jest jedynym miejscem, w którym można łatwo i bezkrwawo zobaczyć naczynia krwionośne. Dzieje się tak podczas oglądania dna oka (wziernikowania) i jest częścią każdej rutynowej wizyty u okulisty. Badanie dna oka jest jak zaglądanie przez dziurkę od klucza (przez źrenicę) do wnętrza oka. Oceniane są: stan naczyń krwionośnych, ich drożność, sztywność (twardsze naczynia są np. w nadciśnieniu tętniczym), zmiany miażdżycowe, a także powikłania wynikające z nieszczelności naczyń – obrzęki, krwotoczki oraz inne nieprawidłowości, z których najgroźniejszym są nowopowstałe, nieprawidłowe naczynia. Z tymi ostatnimi mamy do czynienia zwłaszcza w cukrzycy, chorobach zakrzepowych i zatorowych. W szczególnych przypadkach, zwłaszcza tych wymagających dokładnej oceny morfologicznej i pomiarowej warstw siatkówki i nerwu wzrokowego wykonywane są również inne badania obrazowe: tomografia optyczna, angiografia fluoresceinowa lub ultrasonografia.
Zwyrodnienie siatkówki
Chorobą, która często niepokoi pacjentów ( mówią o niej „chora plamka”) jest AMD – zwyrodnienie siatkówki związane z wiekiem. Jest to schorzenie, w którym związek z dietą jest niezaprzeczalny. W początkowym etapie AMD dochodzi bowiem do gromadzenia się produktów przemiany materii pod siatkówką w postaci tzw. druzów miękkich i twardych. Stoją za tym zaburzenia mikrokrążenia w siatkówce spowodowane miażdżycą, uszkodzeniem śródbłonka naczyń krwionośnych i ich nieszczelnością. Dochodzi do tego tzw. stres oksydacyjny ( w tym promieniowanie UV) i brak naturalnych antyoksydantów (witamin A, E, C, luteiny, zeaksantyny). W efekcie rozwija się choroba, na którą w chwili obecnej nie ma skutecznego, odwracającego ten proces sposobu. Leczenie AMD w jego postaci suchej, to właściwie profilaktyka, która ma sprawić, że przyczyny, które doprowadziły do rozwoju choroby, a wymienione zostały wcześniej, zostają powstrzymane (właściwe krążenie, antyoksydanty, ochrona przed promieniowaniem UV). ” książka dr n. med. Agaty Plech
Cukrzyca, oczy i dieta
Ogromne spustoszenie w narządzie wzroku, do ślepoty włącznie przynosi ze sobą także cukrzyca. Jej związek z dietą bogatocukrową i bogatotłuszczową jest niezaprzeczalny, im więcej spożywamy cukrów, im bardziej jesteśmy otyli, im bardziej uszkadzamy organizm używkami (np. alkoholem), tym większe jest ryzyko zachorowania na cukrzycę. Cukrzycowa choroba oczu dotyka każdego jej odcinka: rogówki, spojówek, soczewki, siatkówki. Poszczególne etapy retinopatii cukrzycowej i jej powikłań są powodem znacznego odsetka ślepoty w świecie. Są też źródłem cierpienia i wielokrotnych procedur terapeutycznych: laseroterapii, iniekcji leków do wnętrza gałki ocznej, zabiegów operacyjnych u pacjentów.
Co służy zdrowiu ( nie tylko) oczu
Wszelkie działania jakie można podjąć dla zdrowia to odpowiedzialne zajęcie się swoją dietą, tym co nakładamy na talerz, po to, by dostarczyć sobie naturalnych przeciwutleniaczy, czyli związków, które odwracają niezwykle niszczący proces chorobotwórczy, jaki toczy się w naszych organizmach- stres oksydacyjny. Przeciwutleniacze znajdziemy przede wszystkim w karotenoidach, polifenolach, witaminach i mikroelementach.
Gdzie znaleźć karotenoidy
Karotenoidy to dwie grupy związków: karoteny i ksantofile. Te pierwsze obejmują: likopen, α- karoten, β- karoten (prowitamina A) i znajdziemy je w marchewce, ale także kolorowych warzywach takich jak: sałaty, szpinak, jarmuż, dynia, piżmowa, aronia, pomidory, ogórki, papryka, cukinia. Ksantofile, to takie związki jak niezbędna w profilaktyce AMD luteina, zeaksantyna, mezo-zeaksantyna, astaksantyna. Ich źródłem są: ryby, algi morskie, łosoś, olej kryla, a z warzyw – jarmuż, pietruszka, szpinak, brokuły, zielona sałata, groszek, kalafior, surowa marchew, aronia. Karotenoidy poza działaniem antyoksydacyjnym i przeciwnowotworowym mają również udział w ochronie przed promieniowaniem UV na organizm a także w częściowo absorbują światło niebieskie dostające się do oka, filtrując je i zmniejszając jego intensywność aż o 40-90% . Chroni to soczewkę oraz siatkówkę oka.
Żródła bioflawonoidów
Bioflawonoidy należą do polifenoli, a znajdziemy je w owocach aroni, borówce, winogronach, żurawinie, jabłkach, a także w cebuli, soi, selerze, pietruszce, rumianku, mięcie. Bogate są w nie również owoce cytrusowe, czerwone winogrona, czerwone wino i miłorząb lekarski. Ich działanie to głównie efekt redukujący stres oksydacyjny, działanie przeciwnowotworowe, przeciwzapalne oraz przeciwgrzybicze.
Witaminy dla zdrowia
Witaminy o działaniu antyoksydacyjnym to witamina A, B12, C, D, E. Ich źródłem jest wątróbka, tran, jaja, masło, mleko, skorupiaki, ryby, warzywa i owoce, papryka, jarmuż, truskawki, brokuły, pomarańcze a także migdały, orzechy, słonecznik. Mikroelementy niezbędne w diecie dla oczu i innych organów ciała to selen, miedź, cynk i krzem. Bogate są w nie owoce morza, ryby, kraby, nasiona dyni i słonecznika, kakao.
Dietetyka dla zdrowia
Rolą dietetyki jest zdiagnozowanie indywidualnych problemów zdrowotnych i ich związku ze spożywanym pokarmem. To wymaga wnikliwego przyjrzenia się nawykom dietetycznym, stanowi ogólnemu i hormonalnemu organizmu, obciążeniom genetycznym. Dietetyka to także wyrabianie właściwych postaw… w sklepie, kuchni i w aktywności fizycznej, to także nauka motywacji. Właśnie dlatego warto skorzystać z porady doświadczonego dietetyka, którego usługi mamy w ofercie Beskidmed i zadbać o swoje zdrowie kompleksowo i profesjonalnie.
dr n. med. Agata Plech
Więcej znajdziesz w książkach: „Przejrzyj Na Oczy ” oraz „Okiem szeroko otwartym na zdrowie”