Człowiek dąży do piękna, bogactwa, ale przede wszystkim do zdrowia. Zdrowie nie jest jednoznaczne z brakiem choroby, to znacznie więcej. To stan, w którym nasze ciało i umysł funkcjonują prawidłowo, a my czujemy się z nim dobrze. Słowo „dobrostan” z definicji WHO ukazuje, że zdrowie to nie tylko brak choroby, ale również nasza jakość życia. To jeden z najważniejszych skarbów, który może posiadać człowiek. Ale jak go osiągnąć i utrzymać?
Czym jest zdrowie.
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) już w 1946 roku wprowadziła jednoznaczną definicję, która brzmi: zdrowie to stan całkowitego fizycznego, psychicznego i społecznego dobrostanu, a nie tylko brak choroby lub niedomagania.
Badania wskazują, że nasze zdrowie jest warunkowane przez wiele czynników. Według kanadyjskiego lekarza i ministra zdrowia i opieki społecznej Marca Lalonde’a, styl życia ma największy wpływ na nasze zdrowie – aż 53%. Kolejnym ważnym czynnikiem jest środowisko fizyczne (21%), a na trzecim miejscu plasują się czynniki genetyczne (16%). Dopiero na końcu, zaledwie w 10%, znajduje się opieka zdrowotna.
Zdrowie a styl życia.
Jednak, mimo takich wyników, wiele osób wciąż nie zdaje sobie sprawy, jak ogromny wpływ na ich zdrowie ma styl życia. Często zdarza się, że chorzy pytają: „Dlaczego właśnie ja? Skąd u mnie ta choroba? Może to przez leki, które biorę?”. Nie zdają sobie sprawy, że ich zdrowie zależy w dużej mierze od ich codziennych wyborów, takich jak dieta, aktywność fizyczna czy… palenie papierosów.
Jak to jest w Mauretanii.
Przykładem, jak styl życia wpływa na zdrowie, może być moja wyprawa do Afryki, którą opisałam w książce „Przejrzyj Na Oczy”. W trakcie misji okulistycznej w Mauretanii, gdzie panuje bardzo niski standard życia i ograniczony dostęp do pomocy medycznej, okazało się, że dzieci były zdrowsze niż ich europejskie rówieśnicy. Oczywiście, nie oznacza to, że życie w Mauretanii jest zdrowsze od życia w Europie. Jednak, dzieci z Mauretanii są aktywne fizycznie, a ich dieta opiera się na naturalnych produktach. No i nie spędzają większości wolnego czasu przed ekranami komputerów, jak to czyni wielu nastolatków z krajów uprzemysłowionych. A to bezpośrednia przyczyna epidemii krótkowzroczności , wielkiego wyzwania obecnych czasów.
Czynniki wpływające na zdrowie.
Niektóre choroby mogą być również wynikiem czynników środowiskowych, genetycznych lub naszego podejścia do opieki zdrowotnej. Jednakże, wiele chorób, takich jak choroby serca, cukrzyca typu 2, choroby związane z nadwagą i otyłością, choroby układu oddechowego oraz niektóre nowotwory, jest powiązanych z naszym stylem życia.
Dlatego, aby uniknąć chorób i zachować dobre zdrowie, powinniśmy zwrócić uwagę na nasz styl życia. Zdrowa dieta, regularna aktywność fizyczna, unikanie używek, dobry sen, minimalizacja stresu i dbałość o higienę są niezbędne dla utrzymania zdrowia i dobrego samopoczucia. Dla tych, którzy szukają inspiracji, Beskidy, gdzie znajduje się Centrum Medyczne BESKIDMED, oferują wiele możliwości aktywnego wypoczynku na świeżym powietrzu, a zdrowe jedzenie, takie jak świeże owoce, warzywa, mleko i mięso, można znaleźć w lokalnych sklepach i na jarmarkach. Warto podejść odpowiedzialnie do stanu swojego zdrowia i zacząć wybierać mądrze, świadomie. Warto również edukować się u specjalistów i dowiadywać o tym jaka dieta służy naszym oczom i całemu organizmowi.
Środowisko, w kórym żyjemy.
Środowisko fizyczne w znacznym stopniu (21%) może przyczyniać się do tego czy zachorujemy . Warunki środowiskowe, takie jak czystość wody i powietrza, warunki mieszkaniowe, warunki nauki i pracy, a także BHP, mogą negatywnie wpłynąć na nasze zdrowie. Warto zwrócić uwagę na to, jakie substancje chemiczne używamy w kuchni, jakie kosmetyki kupujemy i co spalamy w piecach ogrzewających nasze domy, aby zminimalizować szkodliwy wpływ na środowisko.
Zdrowie a geny.
Czynniki genetyczne wpływają na zdrowie człowieka w około 16%. Chociaż część chorób jest dziedziczona, prowadzenie zdrowego trybu życia może wpłynąć na ekspresję genów, a tym samym zapobiec ich ujawnieniu się. Epigenetyka jest nauką zajmującą się tym zagadnieniem.
System ochrony zdrowia a jego stan.
Dostępność do lekarzy oraz stan opieki zdrowotnej w danym kraju mają najmniejszy wpływ na stan naszego zdrowia,warto o nim jednak wspomnieć w kontekście leczenia chorób i zapewnienia podstawowej i specjalistycznej opieki zdrowotnej. To jednak profilaktyka zdrowotna jest kluczowa w zapobieganiu chorobom. Działania profilaktyczne obejmują uświadamianie ludziom przyczyn chorób, szczepienia, badania przesiewowe oraz propagowanie zdrowych nawyków. Dzięki nim możemy podnieść świadomość zdrowotną i zapobiec zachowaniom ryzykownym, co przyczynia się także do zmniejszenia kosztów opieki zdrowotnej oraz świadczeń socjalnych.
dr Agata Plech